Wo't in Weyhe an schöönst'n is
Gifft dat noch veel to besinnen, al de veel'n Eck'n von use Gemeen kenn'n to lehrn? Man mutt doch mittsnackn könn'n!
Fangt wi doch mol an mit'n Wieltsee an'e Werser. Kiekt wi us dor achterto ok mol dat Hun'nrennen an, wat de Vereen do in'n Sommer, meist Sonnabends veranstalten deit. Goht wi'n beeteb wieter up'e Düne to, stoht wi dor an'e Werser, wo vör lange Tiet'n mol'n Schoopstall stohn hett.
Use Ooogen öönt wiet kiek'n up'e Werser dool, wo se in Horstedt den groten Bogen mookt. Wat konn us dat Woter woll all vertell'n, wat ut'n Horz, de Fulda, de Werra doolkomen deit. ber wo vell Sperren is dat Woter lopen, un wi flink is et boben an de Küste. Sünd wi dor nich freer at twüschen de veer Wände?
Wenn wi dat smucke Buurndorp Ausen nun ok noch ankeken hebbt, un hebbt sogor noch'n Sprung up'e anner Siet von de Grenze mookt, den Bollerweg dool, wo fröher mol de Fähre in Bedreew weer, denn gifft dat dor'n Campikplatz, wo bestimmt keen Afgose von de Autos henkoomt. Bloß dat stille Woter von usen Heimatfluß, von se Werser hebbt wi dor. Nu schall dor de Panzerbrögg hen. De köönt us ok narms in Rauh loten. Den is dat mit Slieme un Rootswiehe ok vorbi mit de Rauh.
Wenn wi nu up'n Sprung mol eben den Rieder See kenn'n lehrn willt, mööt wi dör Ausen trügg, un wi föhrt links den Damm rin non Limmer. Wi wunnert us, woveel Vogels un Wildplant'n dor dat Regeer hebbt. De ganze See vuller Seerosen, de in'n Somer in alle Farben bleuhn doot. Man schall glöben, dat use Herrgott dor sien egen Goorn harr.
Wenn wi nu trügg koomt, un koomt dör den Sudweyher Brook, up'e Heid to, dann seeht wi beet'n wieter dat Okeler Heidmoor. Wi Weyher seggt dor Moorheide to, de ine olen Schriften mit Freesenfuhrn stoht. Freesen, dat weern mol de ersten Besitter von dat Sudweyher Goot.
Wenn wi dor beet'n rumsöökt, findt wi dor uk de Hünengräber, wo use Vörfohren de lesde Rauh fun'n.
Up'n En'n geiht de Moorheide ober in de Jebeler Fuuhrn.Wer dor eeinge Stun'n verbrocht hett, mit Glück uk'n Bank fun'n hett, de hett de schönsten
Kiefernnodelnkur genoot'n.
Up'n Trüggweg, dör Lausen, kiekt wi us flink den schöönen Spieker an, de dup Senkstoken Hoff dor an'e Stroot'n, dor achtern Rietplatz steiht. Von dat Buurndorp Lausen wer to vermel'n, dat dor de Luft noch'n Barg beter is, at an de groten Strootn.
Wenn wi nu ober de Iisenbohnöberföhrung koomt, is dat nich wiet, denn sünd wi in Rumpsfeldsbusch, wo man ok de Vogels sing'n hören kann. Wenn wi de Rumpsfeller Heide doolgoht, kann man dör son lütt'n Gang an da Böttchers-Moor komen. Man segg dor uk 'Esdohrsmoor' to. Dat is so'n fein'n ruhigen Plack'n Land, wat dor um dat runne Woter liggt. Wenn man Glück hett, sütt man hier ok'n Oont'n infallen.
Man geiht dann wieter, un kummt up'n Weg, wo man "Böttcheree" to seggt. Dor koomt wi an dat Hus von den Böttcher, de hier mol de Herr ober all'ns wesen is. Up swart'n Grund mit witte Bookstoben, kann man hier de Nooms von de Böttchers lesen. Een Schmück-stück is dat ole Huus!
Wenn wi hier up'e Böttcheree sünd, gooht wi de Stroot'n no, un koomt in de Leesterheidschen Fuuhrn. 32 ha sünd dat blooß, wat us dor Rauh gifft. Wi köönt de Fuuhrn krüütz un quer dörstöbern. Je länger, desto gelotener ward dat Gemööt. Is'n Lust, dor'n Spaziergang to moken, mit Luer, de dat to schätzen weet, dat Holt, de reine Luft, un ok wedder den Kiefernodelngeruch. De slechten Geister fallt von di af, wenn du dor lange in verweelen deist! Wenn wi n willt, köönt wi usen Doost löschen, in'n Waldkoter, wo't'n fein't Glas Beer gifft.
Wenn wi nu de Autogose ut'n Wege gohn willt,goht wi de Stroot'n no Rist dool. Eene Eensomkeit is dat dor, nich to glöwen! Veel Vogels fleegt di obern Weg. Wieterhen koomt wi an Popelnwald, wo sik dree Gemeen gröten köön't: Syke, Stuhr un Weyhe hebbt hier dat Dreeeck, wo ehr Land tohooploop'n deit. De Hombach geiht dor dör de Gegend, un wi seht ok twee Fischdieke.
Achter de Gastwirtschupp von Knief koomt wi wedder an de B6, un sünd veel Autogose ut'n Wege gohn.
Wer nun wedder Rauh socht, un well'n Radtoor moken, de schall up Leeste toföhrn, de Hördener Strooten nehmen, den Hillersweg oder den Beekweg in de Marsch nehmen. Bi'n Hillersweg mutt man sehn, dat man de Beekbrögg find't. Dor koomt wi up'n Weg, de ut'n Dorp kummt, un up'e Vorwiesen geiht.
Hier stööht wi up de Ocht'n, wo de Gemeen twee schöne Bänke to Utrahn upstellt hett.
Von Wiet'n köönt wi den Verkehr von de Hansalinie hören.
Dör de Vörwisch, wat noch Weyher Gebiet is, koomt wi an de Autobohn, wo wi nun twee schöne Möglichketen hebbt.
Eenmol köönt wi mit Rad links föhrn, an de Autobohn dool, bitt an de Ocht'n. Dor ünnerdör, un wi sind in Kattenesch, wo all de schönen Villn stoht. Ok hier hebbt wi reine Luft. Un schöön ist dat dor! Up een Siet de Ocht'n, up'e anner Siet de Parkanlogen von de Villen. Dor komt wi dann no fiefhunnert Meter an de Hauptstroot'n wat wedder de B6 is. Wenn wi bi de Ampel hunnert Meter rechts, de anner Siet kregen hebbt, sünd wi up'n Radfohrerweg in Sekerheit.
Use Weg geiht wieter up Brinken to, in'e Brinker Marsch , wo de ole Bundesstroot rechts afgeiht. Hier, de Stroot'n no, an Ratio vorbi, links holen, un wi sünd up'e anner Siet von de Autobohn. Von'e anner Siet koomt wi in Brinken rin, föhrt de ole Heerstroot'n un Schoopweg dool, un sünn wedder up Weyher Gebiet. Düsse Weg is tein km lang.Wenn wi nun in Orsten, achter de Vörwisch'n rechts an de Autobohn doolföhrt, kummt dor bold'n Tunnel, wo wi unnerdör föhrt, un us jummer rechts hoolt.
Wenn wi ober de Landstroot'n no Bremen komen sünd, koomt wi den Radweg dool, bold non Korfhuus hen. Dat Korfhuus steiht an de Werser un is nu afbrennt. Dor well man en neet boon, wat seggt.
Dor links hebbt wi nu de Korfinsel, wat Weyher Gebiet is. Hier sünd wi wedder in'e frische Luft. De Werser, mit dat Öwer, de Autobohn, wo de Verkerh up'ndool bruust.
Links is de Stadt Bremen, to'n Griepen nohe. Von hier ut kann man ok wat unnernehmen … Wenn wi de Korfinsel nun links legen loot, un föhrt rechts, sünd wi bold wedder in de Weyher Gemeen. Jummer up'n Diek dool, bitt an de Dreyer Stroot'n.
Wenn wi dor links de Kark-weyher Kark'n seht, hoolt wi us links, un koomt in den Kark-weyher Gemeen'npark, wat oer Gootsland is. Dat is de Ellern-brook. Wi sünd hier an de Hache, de hier gliek in'n Borg-see, oder Karkweyher See geiht. Von de Hache-Footgängerbrögg sünd dat noch wenige hunnert Meter, bitt an'n Karkweyher See.
Wi goht dor dör de Sudweyher Knickwege. Bloß, wi seht dor an'n See nich veel Woter. De Karkweyher See hett sien Roop as Woterparadies verloorn. Ohnehin is dat dor schöön un still, wo ok de Oonten un anner Vogels ehr Revier hebbt.
Goht wi den Ellernbrook nun ganz to En'n ut, koomt wi ober de Kleenbohn, an de ole Wotermööhl'n, wo de Gemeen nu dat Archiv hett. Ok Gemeende un Kulturfeste will ann dor fiern, wenn de Inwoner mitmoken doot.
Wenn wi up de anner siet nun de Appelallee doolkoomt, seht wei al dat Weyer Freebad. Wenn wi nu willt, un dat is Sommer, köönt wi us von usen Spaziergang oder Radtour schöön er-frischen.
Spaziergänge mit frische Luft is noch an veel'n Stäärn in Weyhe möglich. Ok de Verkehr bruukt us nich jummer mit Afgose stöhren. Nun gifft dat noch'n schön'n Spazierweg, wenn wi bi de Ocht'nbrögg, bi de Koppel, wo in olen Tiet'n mol de Thingstäär wesen is, links den Weg afgoht. Wi seht doe in dusend Meter de Isenbohn, de us ober nich stöört.
Wenn wi dor up halwen Wege links afböögt, koomt wi in dat Karkweyher Dorp, wo wi up'e link's Siet den schönen Wittrocksee hebbt. Ok düsse See is'n olen Werserarm, den man al veerhunnert Johr up'e Kort'n sehn kann. Wilhelm Schacht schrifft in sie Karkweyher Heimotbook, dat hier dör'n Wittrocksee de Orster Buurn mit'n Schipp komen sünd, um ehr Koorn no de Sudweyher Mööhl'n to bringen. Von hier ut keem'n se ober'n Dobben in'n Borgsee, un vor dor up de Hache, to de Wotergootsmööhl'n. De Wittrocksee, de is nich grotter wurrn, wiel de Woterstand full'n is. He gung woll in westliche Richtung dwass dör de Kohweide in Richtung Ocht'n, wo nun de Bohn loppt, dört Orsterfeld in Richtung Korfhus an de Werser.
So kann man sik'n Bild moken, dat de Verkehr bitt vör sebenhunnert Johr up'n Woterwege statt-funn'n hett. Up düssen Weg is de kranke Deern ok sekerlich vör ölbenhunnert Johr non Bremer Dom komen.
Loterhenn is dat Land oder Brook lange Johrn de Karkweyher Kohweide ween, wat de grote Gemeenschuppsweide weer. Dat sünd erst dartig Johr her, dat de updeelt wudd. Wenn se nu flurbreinigt is, un de Buurn dat Land in egen Regie bearbeiten köönt, is de Kohweide son schöön't fruchtbort Land in der Karkweyher Feldmark wurrn. Von'n Wittrocksee kann man wannern dör de Kohweide, unner de Bohn dör, bitt wiet achtern in't Heufeld. Nun hett de Gemeen uk'n Wannerweg obern Grenzgroben leggt, dat man de Leester Marsch bitt an de Brinker Grenze erwannern kann. Dor schall de Gmeen ok den Weg verlängern, de vodog noch von'n Vörfloter versperrt is.
In'n Heufeld, woll ik meen'n, is de Ruhe sülben. In un bi hoge Knick'n süht man noch Fasane, Rehe und Fösse. In de Stille kann de Foss noch goe Nacht segg'n. De Wannerung von'n Wittrocksee, dör de Leester Marsch bitt to'n Korfhuus is seben km lang. Tein km sünd dat bitt to'n Osterdiek, ober de Erdbeerbrögg. De Weg hett ober wat in sick, wat Ogenweide angeih
Wo wi den Wittrocksee at Utgangspunkt hebbt, kann man von dorut ok de Karweyher typischen Knickwege in't Dorp gohn. Dor kann man bitt de Kark'n komen. Vo dorut geiht dat wieter in'n Ellernbrook
un Sudweyh, wat ok al seggt is. In ole Tiet harrn de Buurn mehr Wert up'n Karkpad leggt, wo ok een'n an Dobb'n dool gung, un an'n Karkweg stott. Eenige dorvon hebbt sich erhool'n, un Annere koomt
dorto.
So kann dat ok up korte Spazierwege schöön un ruhig wesen.
Das Hunderennen gibt es heutzutage nicht mehr. Aber es gibt den jetzt auch touristisch erschlossenen Wieltsee als Ausflugsziel mit maritimem Flair.
Die hölzerne Ochtumbrücke hatte ihr vorgesehenes Dienstalter überschritten und wurde durch eine neue Aluminiumbrücke ersetzt.
Das Ausflugslokal "Zum Korbhaus" ist leider nie wieder aufgebaut worden.
Die Kühe auf der Korbinsel löschen ihren Durst im alten Weserarm, der heute als Bootshafen dient (Bremer Segelverein "Hanse Kogge"). Im Hintergrund sind die Hafenanlagen zu erkennen.
1960. im Film "1100 Jahre Weyhe", war der See schon in etwa in der heutigen Größe, wenn auch noch mit mehr Wasser gefüllt.
Auch Hermann Greve berichtet in seinem Buch "Von Wassermüllern und Walkknechten, von Witwen und Waisen" davon, dass noch 1652 die Arster ihr Korn per Boot über Ochtum und Hache bis zur Wassermühle Sudweyhe schifften - wenn auch bei Niedrigwasser in der Nähe von Rönneken oder Wittrocksee die Säcke auf ein Fuhrwerk umgeladen werden mussten. Heinrich Ahlers soll einmal sogar seine Säcke vom Kirchweyher Kirchhof auf dem Rücken weiter getragen haben.
Als im Dreißigjährigen Krieg die Brücken über Hache und Ochtum verfielen, hatten die Arster freiere Fahrt bis zur Mühle.
Die Bauern von der anderen Seite (Kirchweyhe, Leeste) kamen über die Kirchweyher Appelallee.
Als die Kirchweyher Kuhweide noch gemeinschaftlich genutzt wurde, diente der Wittrocksee auch zur Viehtränke. Eine große Kuhherde lief frei auf den Marschwiesen und wurde von Hirten gehütet. (Das Foto ist ohne Datum und stammt aus dem Besitz von B. Ickert]
1956 gab es noch einen Steg über die Hache. In Alten Zeiten gingen hier die Ahauser Kirchgänger zur Kirchweyher Kirche.